گیلان صدر/محمد صالح زاده: پس از اظهارات عجیب و جنجالی آقای مصطفی طاهری نماینده مردم زنجان و طارم در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی بر آن شدم بنا به اخبار موجود و تاریخچه جغرافیای طبیعی ، وضعیت آب و هوا در این شهرستان به بررسی بپردازم تا بتوان در این یادداشت گریزی به چون و چرای اظهارات نماینده با روش تحقیقی بر آثار خبری مطبوعات مکتوب و مجازی ایران و استان زنجان به بررسی و جمع بندی محدودی برای مخاطبین گیلگ زبان که اظهارات جدید این نماینده برای مردم گیلان و بالخصوص کشاورزان این استان حاشیه دریای کاسپین به نحوی گران تمام شده ، و دور از ذهن و عجیب نمایان است.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی در تازه ترین اظهارات خود گفت: آب برنج کاری در گیلان را استان زنجان تامین می کند.
مصطفی طاهری با اشاره به اینکه استان زنجان استان پرآبی است ولی آب آن برای خود زنجان مصرف نمی‌شود، گفت: چاه کشاورزی زنجانی بسته میشود تا برنج کار گیلانی بتواند آب سفیدرود را استفاده کند.
طاهری سیاستمدار اصولگرای ایرانی و عضو هیئت علمی گروه برق دانشگاه زنجان است. وی توانست در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی با کسب ۵۹ هزار و ۶۰۳ رای، از حوزه انتخابیه زنجان و طارم از استان زنجان به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی انتخاب گردد.
زنجان یا زنگان مرکز استان زنجان و شهرستان زنجان در شمال غربی ایران واقع شده است ، و براساس آمار منتشر شده دارای ۵۲۱٬۳۰۲ نفر جمعیت در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، بیستمین شهر کشور از لحاظ جمعیت محسوب میشود. این‌استان ۱۵۶ کیلومتر مربع وسعت دارد.
زنجان از شمال به شهرستان طارم و خلخال و میانه و از مشرق به سلطانیه و طارم و از جنوب به خدابنده و ایجرود و از غرب به شهرستان ماه‌نشان محدود است و از سطح دریا ۱۶۶۳ متر ارتفاع دارد.
از جمله شرایطی که فلسفه وجودی شهر زنجان را در منطقه توجیه می‌نماید، وجود راه ارتباطی فلات مرکزی ایران به منطقه آذربایجان شرقی ، حاکم بودن شرایط مناسب اوضاع توپوگرافی، وجود اراضی مسطح با شیب ۲٪ در منطقه کوهستانی و بالاخره لزوم مرکز مبادلاتی تولیدات کشاورزی و ارائه خدمات متقابل به روستاهای حوزه نفوذ به ویژه ایالات پنجگانه مستقر در منطقه بوده‌است، این پدیده در شکل‌گیری شهر زنجان محله بندی آن عامل تعیین‌کننده ای میباشد.
مهم ترین منبع آب های سطحی در استان زنجان
مهم ترین منبع آب های سطحی در استان زنجان رودخانه های دایمی و فصلی هستند . رودخانه های قزل اوزن ، زنجان رود ، ابهررود و شاهرود را می توان مهم ترین رودهای دایمی این استان دانست. رودخانه قزل اوزن از کوه های چهل چشمه کردستان و همدان سرچشمه گرفته و در نزدیکی منجیل به شاهرود پیوسته و با نام سفید رود به دریای خزر می ریزد. زنجان رود نیز در حوزه آب ریز قزل اوزن قرار داشته و با جهتی جنوب خاوری، شمال غربی به رودخانه قزل اوزن می پیوندد. رودخانه قزل اوزن علاوه بر اهمیت اقتصادی بالایی که دارد به دلیل پرآبی، زیبایی و طولانی بودن مسیر خود یکی از مهم ترین روخانه های زنجان است که در زمینه جاذبه های گردشگری نیز اهمیت زیادی دارد. به برکت آب فراوان باغ های زیبا و سرسبز بسیاری در مسیر این رودخانه به وجود آمده که منظره بسیار زیبایی به حومه شهر زنجان داده است.
پس از اظهارات عجیب و جنجالی آقای مصطفی طاهری نماینده مردم زنجان و طارم در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی بر آن شدم بنا به اخبار موجود و تاریخچه جغرافیای طبیعی ، وضعیت آب و هوا در این شهرستان به بررسی بپردازم تا بتوان در این یادداشت گریزی به چون و چرای اظهارات نماینده با روش تحقیقی بر آثار خبری مطبوعات مکتوب و مجازی ایران و استان زنجان به بررسی و جمع بندی محدودی برای مخاطبین گیلگ زبان که اظهارات جدید این نماینده برای مردم گیلان و بالخصوص کشاورزان این استان حاشیه دریای کاسپین به نحوی گران تمام شده ، و دور از ذهن و عجیب نمایان است.
نماینده ای از سایر بخش های ایران با نادیده گرفتن زحمات کشاورزان گیلانی با انواع و اقسام فشارهای معیشتی و اقتصادی برای تامین نیازهای کشاورزی کشور و استان سرسبز خود مدام در حال کوشش و تلاش است و با همه ی کم لطفی ها و بی مهری های در تدوین سیاست های دولت های مختلف یک ذره دست از تلاش برنداشته است و با اینکه صورت خود را با سیلی نگه می دارد ، اما بی وقفه در راستای وظایف خود در قبال بهره برداری صحیح از محصولات طبیعی و کشاورزی گام های محکم و موثری برای کشور بر میدارد.
با همه ی این نادیده گرفتن ها و عدم تدوین سیاست های درست برای کشاورزی و کشاورزان ، گیلانیها سالیانه تامین بخش وسیعی از برنج مرغوب کشور را برعهده دارند.
هشدار وضعیت ترسناک بحران آب در کشور از سالها قبل
سالهای متمادی است که هشدارهایی از سوی کارشناسان داخلی و خارجی مبنی بر بحرانی در ایران صادر شده که با وضعیت امروز و آمارهای ارائه شده است. که متاسفانه هیچ‌کدام از سوی متولیان امر در دولت های آقایان (محمود احمدی نژاد و حسن روحانی) جدی گرفته نشده است، انگار مسئولان آنقدر فوتبالی هستند که مایلند کار را به دقیقه نود و یا حتی به وقت اضافه بکشانند.
بر اساس مستندات راهبردهای بین‌المللی آینده fdi، ایران از سالها پیش در معرض بحران آب قرار داشته اما در سه دهه اخیر برای مقابله با این بحران گام موثری از سوی مسئولان برداشته نشده است ، همانطور که گفته شد مسئولان و متولیان این حیطه کار را به دقیقه نود و وقت اضافه کشانده اند که تا به امروز هنوز به دقیقه ۹۰ و وقت اضافه نرسیده ایم.
وضعیت ترسناک بحران آب از سالها قبل در سراسر کشورمان توسط متخصصین امر هشدار داده شد ، این بحران در استان هایی بیشتر از حد پیش بینی ها بروز کرده است تا حدی که در چند سال اخیر شاهد مهاجرت بخش وسیعی از مردمان استان های درگیر بحران و کمبود آب به نقاط کمتر آسیب دیده از این حیث هستیم.
اما اظهارات جدید مصطفی طاهری در مورد اینکه خاطرنشان کرده است که برنجکاری در گیلان عامل بی آبی در زنجان است! وی همچنان گفت: استان زنجان استان پُر آبی است ولی آب آن برای خود زنجان استفاده نمی شود.
بحران آب در زنجان از اوایل دهه ۹۰ و قبل از آن
بنا به اخبار موجود در رسانه های کشوری و محلی از اوایل دهه ۹۰ با آغاز شدید بحران آب در کشور ، بحران آب نه تنها در شهرستان زنجان بلکه در سراسر استان زنجان ترسناک و غیر قابل کنترل دیده می شود.
طبق بررسی های صورت گرفته بر تاریخچه آبفای استان زنجان ، تاسیسات آبرسانی استان زنجان در سال ۵۹ به بهره‌برداری رسیده و در حال حاضر عمر این تاسیسات ۳۵ ساله بوده که نیاز به بهسازی و نوسازی دارند. چرا که با گذشت زمان و اتمام عمر مفید شبکه‌ها و خطوط انتقال، ۴۰ تا ۴۴ درصد از آب به هدر می‌رود که به نگهداری و در صورت لزوم به بهسازی و نوسازی نیاز مبرم دارند.
در آرشیو خبرگزاری تسنیم در روز ۲۳ شهریور سال ۱۳۹۴ نوشته شده است: وضعیت آب شرب استان زنجان به حدی رسیده که از ۵۵۶ روستای استان ۱۱۰ روستا در شرایط بحرانی به سر می‌برند که آبرسانی به شکل سیار یا بسته‌بندی به این مناطق انجام شده و پیش‌‌بینی میشود ۲۷۷ روستا نیز در تنش آبی قرار گیرد.
علل اصلی قرار گرفتن زنجان در لیست ۱۳ استان مواجه با تنش آبی
لیلا محمدی خبرنگار تسنیم در گزارشی مفصل در مورد علل بحران آب در استان زنجان به سال ۹۴ نوشته است : کارشناسان کاهش نزولات جوی و تغییر ماهیت بارش‌ها از برف به باران، عدم رعایت الگوی کشت جامع در بخش کشاورزی، حفر چاه‌های غیرمجاز، عدم رعایت الگوی مصرف آب توسط مردم، استفاده از آب شرب در کشاورزی علت های ایجاد بحران آب را در استان زنجان دانسته‌اند. اما برخی دیگر از کارشناسان و صاحب نظران عدم برنامه‌ریزی صحیح مسئولان و مدیران این حوزه را عامل اصلی قرار گرفتن زنجان در لیست ۱۳ استان مواجه با تنش آبی شدید وزارت نیرو قلمداد می‌کنند.
در گزارش های سرکار خانم لیلا محمدی خبرنگار محترم خبرگزاری تسنیم در سال ۹۳ و ۹۴ به موضوعی اشاره دارد که درست در نقطه مقابل اظهارات عجیب نماینده دوره یازدهم مجلس از حوزه انتخاباتی (زنجان و طارم) در تیر ماه سال ۹۹ قرار میگیرد. این مطلب که در گزارش ذکر شده است ، تمام و کمال اظهار نظر آقای مصطفی طاهری و ربط دادن موضوع بحران آب در زنجان را توسط برنجکاری در استان گیلان رد می کند!
بحث فراوانی آب در زنجان توهمی بیش نیست
لیلا محمدی طی گزارش های جامع و کاربردی در سال ۹۴ می نویسد: این روزها خبرهایی از آغاز جیره‌بندی آب در مناطق مختلف استان زنجان به گوش می‌رسد و این حقیقت تلخ را یادآور میشود که بحث فراوانی آب توهمی بیش نیست و مردم باید با رعایت الگوی مصرف آب و مسئولان با تدوین برنامه‌های حساب شده و تسریع در اجرای این برنامه‌ها در مقابله با بحران کم آبی بیش از پیش ایفای نقش کنند.
از آغاز دهه ۹۰ خورشیدی در ایران طبق گزارش های سازمان ملل زمینه بحران آب را پیش بینی کرده بود، اما متاسفانه مدیران کشوری و منطقه ای با توجه به هشدارهای سازمان های بین المللی این موضوع را جدی نگرفته و برنامه ریزی دقیقی بر روی آن انجام ندادند.
به طور مثال در دهه ۸۰ خورشیدی دریاچه ارومیه را در نظر بگیریم که در همان دوران با بی برنامگی مسئولین وقت به آن روز اسفناک افتاد که در نهایت در نظر داشتند برای جبران آب دریاچه ارومیه از انتقال آب های دریای وان ترکیه با اعتبار مالی زیادی متقابلا دریاچه ارومیه را به حالت اولیه اش برگردانند. یا بعد از آن دوره به قسمتهایی از زاینده رود تا اکنون که استان اصفهان با بحران آبی شدید دست و پنجه نرم میکند که همین بحران مسبب مهاجرت مردم اصفهان به نقاط مختلف شمال کشور (حوزه دریای کاسپین) شده است ، و در خلل این مهاجرت های پی در پی در بخش های شمالی علل خصوص گیلان با مشکلات فرهنگی ، اجتماعی روبه رو است.
خشک شدن ۲۰ درصد چشمه های ایجرود
در اخبار موجود رسانه های محلی استان زنجان از زبان محمدباقر اکبرپور فرماندار سابق ایجرود از استان زنجان آمده است : مسئله کم آبی فعلی ایجرود تنها متاثر از کاهش بارندگی نبوده و مشکل فرسودگی در تجهیزات و شبکه‌های نگهداری آب و سوء مدیریت عامل مهم بروز این مشکل در برخی از روستاهای این شهرستان بوده به طوری که در حال حاضر ۲۰ درصد چشمه های ایجرود خشک شده است.
با بررسی گفته ها و شنیده هایی که از سالها پیش از استان زنجان توسط نگارنده صورت گرفته است: ۲۰ درصد چشمه های طبیعی شهرستان ایجرود از استان زنجان کاملا خشک شده است ، با در نظر گرفتن این موضوع مهم چگونه برای استقرار مجتمع فولاد در این استان ترتیباتی حاصل شده بود؟
از ابتدای دهه نود از سالهای ۹۱ به پیش تر جیره بندی ۹۳ درصدی از روستاهای شهرستان طارم تحت پوشش آبفار صورت گرفته است. در صورتی که بر همگان مبراست که شهرستان طارم به دلیل همجواری با استان گیلان و مشابهت هایی در زمینه جغرافیایی طبیعی نسبت به سایر شهرستان ها ، بخش ها و روستاهای استان زنجان دارای آب و هوای مطلوب تری است که وجود و عبور رودخانه قزل اوزن در طارم باعث سرسبزی این شهرستان شده است.
ظهور انشعابات غیرمجاز عامل جیره بندی آب طارم
اما ظهور انشعابات غیرمجاز سبب شده تا آب شرب ۶۲ روستای تحت پوشش شبکه آب و فاضلاب روستایی این شهرستان یعنی بیش از ۹۳ درصد جیره‌بندی شود. نحوه جیره‌بندی آب در شهرستان طارم به گونه‌ای است که در ۲۴ ساعت، ۲ تا ۳ بار آب قطع میشود و دوباره به شبکه آبرسانی بازمی‌گردد.
در سال ۹۴ فرماندار وقت طارم در مورد بحران شدید آب به اهالی منطقه هشدار داده که اگر مصرف صحیح آب مورد توجه قرار نگیرد به احتمال بسیار زیاد حدود ۳ روستا در آینده‌ای نزدیک شاهد آبرسانی توسط تانکر می‌شوند.
آبرسانی به ۸۲ روستای زنجان با تانکر در سال های ۹۲ و 93
در سال ۹۲ و ۹۳ عملیات آبرسانی به شکل سیار و تانکر به ۸۲ روستای استان زنجان اجرایی شد که به دلیل کاهش بارندگی و همین طور کاهش منابع آب زیرزمینی این میزان در سال ۹۴ به ۱۱۰ روستا افزایش یافته است.
در همان سال با بررسی نگارنده در رسانه های استان زنجان در مصاحبه های مختلفی که از مسئولین ذی ربط این استان در رسانه های مختلف نشر داده شده است ، مردم استان را در قبال بحران آب و خشکسالی مسئول دانسته اند و مقابله با بحران آب را نوسازی و بهسازی تاسیسات آبرسانی عنوان کرده اند.
مسئولین استان خاطر نشان کرده بودند که تنها راه فرار از این بحران با برنامه های کوتاه و میان مدت ۵ ساله امکان پذیر هست. میزان اعتبارات لازم در سال ۹۴ در استان برای برنامه‌های کوتاه مدت یکساله، میان مدت و بلند مدت، به ترتیب ۴۶۰ میلیارد ریال، بیش از ۷۰۰ میلیارد ریال و ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال گزارش شده بود.
به طور مثال با استناد بر گزارش های موجود در رسانه ها بحران آب در استان زنجان از قبل دهه ۹۰ آغاز گردیده بود که در بخش های مختلف این استان به صورت پراکنده این بحران متغیر بوده است.
۱۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز
طبق نظر متخصصان و کارشناسان این حوزه در دشت های ابهر و زنجان سالانه ۸۰ سانتی متر تا ۲ونیم متر افت سطح آب های زیرزمینی اتفاق می افتد که این حاصل وجود ۱۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز و ۶ الی ۷ هزار چاه مجاز در استان زنجان است.
مصرف آب شرب برای کشاورزی و آبیاری
محمد حسین مهانفر در سال ۹۴ مدیرعامل وقت شرکت آب و فاضلاب روستایی استان زنجان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با بیان اینکه در بیشتر روستاهای استان و به طور مثال شهرستان طارم از آب شرب به منظور مصارف کشاورزی و آبیاری درختان استفاده میشود، مردم را عامل اصلی تشدید بحران آب دانسته و گفته که انشعاب غیرمجاز نیز در جای جای استان و از جمله طارم نمود بیش تری یافته است.
وی در همان مصاحبه ذکر نمود : انشعابات غیر مجاز سبب اخلال در امر خدمات رسانی منظم و تضییع حقوق مشترکان، احتمال آلودگی در شبکه توزیع آب، کاهش عمر مفید شبکه توزیع آبرسانی میشود از مردم خواسته تا از استفاده از انشعابات غیرمجاز که به لحاظ شرعی و قانونی جایز نیست خودداری کنند.
در سالهای ۹۲ ، ۹۳ و ۹۴ توسط شرکت آبفای استان زنجان گروه هایی از تکنسین، متخصصین و کارشناسان شروع به بازدید نمودند که توسط این اکیپ ویژه شناسایی و جمع آوری انشعابات غیر مجاز صورت گرفت ، تا آب شرب مناسب در سراسر استان توزیع گردد.
مجموع ۱۸۲۸۴ کیلومتر مربع از کل مساحت استان زنجان را که حدود ۲۲۱۶۴ کیلومتر مربع برآورد شده است حوزه آبخیز قزل اوزن یا سفید رود که خود وسعتی در حدود ۶/۵ میلیون هکتار دارد، در بر می گیرد. به طور کلی در سطح استان زنجان دو آبخیز اصلی که از آبخیزهای فرعی متعدد تشکیل شده اند وجود دارد .
حوزه اول که حوزه آبخیز قزل اوزن یا سفید رود است، با وسعتی معادل ۵۶۲۰۰ کیلومتر بخش های مرکزی، جنوب باختری، باختر و شمال استان زنجان را در بر گرفته است. رودخانه های اصلی به نام های قزل اوزن و شاهرود که پس از به هم پیوستن در منطقه منجیل (محل سد سفید رود) رودخانه سفید رود را به وجود می آورند، درحوزه آبخیز سفید رود جاری هستند.
با همه ی این اوصاف به طور تقریبی از آغاز دهه ۹۰ خورشیدی استان زنجان با این حجم از وسعت آبی با بحران آب و کمبود آب مواجه است.
مهم ترین علل بحران آب در استان هایی مثل زنجان
دلایل مهمی که میتوان در اینجا به صورت اجمالی نام برد که همه ی این موارد بر اساس استناد بر منابع موجود از وضعیت اطلاعات منابع آبی استان زنجان و رسانه های مکتوب و مجازی و دقت بر گزارش ها و مصاحبه های رسانه ها با مسئولین ذی ربط در این استان میتوان جمع بندی کرد: قدیمی بودن تاسیسات آبرسانی استان زنجان که نیاز به نوسازی دارد ، کمبود میزان آب شرب مصرفی در روستاهای حاشیه ی شهرستان زنجان و سایر شهرستانها (این عامل باعث شده تا به صورت تانکر و سیار به روستاها آب شرب برسانند) ، کاهش نزولات جوی ، تغییر ماهیت بارش (برف به باران) ، حفر چاه های غیر مجاز ، استفاده از آب شرب در کشاورزی و آبیاری درختان ، عدم رعایت الگوی درست مصرف آب توسط مردم ، عدم رعایت الگوی کشت جامع در کشاورزی، فرسودگی در تجهیزات و شبکه های نگهداری آب ، خشک شدن چشمه ها و رودها ، انشعابات غیرمجاز ، کاهش های چشمگیر منابع آب زیر زمینی ، بی برنامگی مدیران ذی ربط، افت سطح آبهای زیر زمینی و … علت های بحران آب در استان زنجان همانند استان های آذربایجان غربی ، اصفهان ، سمنان ، فلات مرکزی و خراسان اشاره کرد.
مزایا و جایگاه ویژه کشاورزی گیلان
استان گیلان یکی از استان‌های شمالی ایران و حوزه دریای کاسپین است. این استان با مساحتی بالغ بر ۱۴٬۰۴۴ کیلومترمربع و جمعیت ۲٬۵۳۰٬۶۹۶ دارای ۱۶ شهرستان می باشد. گیلان دهمین استان پرجمعیت کشور و دومین استان پرجمعیت شمال ایران پس از استان مازندران است.بیش از ۴۰ رودخانه در گیلان جریان دارند که مهم‌ترین آنها سفیدرود است. دیگر رودهای مهم گیلان آستاراچای، کرگان‌رود، اسالم، دیناچال، شیوه‌رود، عمل‌کنده، وزیرکنده، حسن‌کیاده، دهکا، رودچمخاله، خالکایی، کیان‌رود،خشکبیجاری و پیله‌رود هستند.
علی درجانی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در خرداد امسال طی گفتگویی اعلام نمود : بخش کشاورزی در استان گیلان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، بیش از ۲۸ درصد اشتغال استان گیلان در بخش کشاورزی بوده و این در حالی است که متوسط اشتغال این بخش در کشور ۱۸ درصد برآورد شده است.
گیلان کمتر از ۹ دهم درصد وسعت کشور را به خود اختصاص داده و بیش از ۳.۵ درصد تولیدات بخش کشاورزی در این استان انجام می شود. استان گیلان مزیت تولید ۷۰ نوع محصول در اقلیم های مختلف را دارد، وی تصریح کرد: بیش از ۹۰ درصد چای تولیدی کشور، در حدود ۳۵ درصد فعالیت نوغانداری و بالاترین سطح زیر کشت برنج، در گیلان انجام می شود، همچنین در بیش از ۲۰ محصول کشور حائز رتبه اول تا پنجم تولید در کشور هستیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به تولید ۴۰ درصدی برنج کشور در این استان شمالی، یادآور شد. از این مقدار ۶۰ درصد دیگر توسط استان های دیگر تامین‌میشود.
امسال کاشت این محصول در بیش از ۲۳۸ هزار هکتار شالیزار به اتمام رسیده است.بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن شلتوک و بیش از ۷۶۰ هزار تن برنج سفید با کیفیت عالی تولید شود که نسبت به سال گذشته به دلیل وضعیت آب و هوایی و زمان کاشت افزایش یابد.
ضرورت توجه به تفاوت های دو استان گیلان و زنجان
در پایان با تحقیقات حاصل شده به تفاوت هایی در دو استان گیلان و زنجان با خواندن متن فوق میرسیم. نسبت به مشکلات و بحران آب در کشور که از سالها پیش توسط کارشناسان بین المللی در سراسر جهان هشدار داده شده است و در بخش هایی از ایران به مدت چندین دهه این بحران آغاز گردیده و از اوایل دهه ۹۰ در بعضی از استان های ذکر شده در متن با بحران جدی در کشور روبه رو هستیم و پیامدهای منفی برای دیگر استان ها در پی دارد به غیر از خود استان های در حال بحران. از جمله مهاجرت های پی در پی به استان هایی که هنوز مشکل جدی از این بحران آب آنها را تهدید نمی کند.
ضرورت مدیریت مصرف آب کشاورزی و جلوگیری از جیره بندی آب مصرفی مردم
مردم فقط ۷ درصد آب کشور را مصرف می‌کنند و اگر ۲۰ درصد در مصرف آب که مردم مصرف می‌کنند، صرفه جویی کنیم، فقط برابر ۱.۵ درصد آب کشور است ولی کشاورزی ۹۰ درصد آب کشور را مصرف میکند که اگر این میزان به ۷۰ درصد کاهش یابد به اندازه همه آب مصرفی مردم صرفه جویی میشود که مدیریت توزیع معنا پیدا میکند نه اینکه در شرایط کنونی آب مصرفی مردم را جیره‌بندی کنیم. همانطور که ملاحظه نمودید طبق نظریه کارشناسان حوزه تخصصی منابع آبی ، صرفه جویی و فرار از بحران کشاورزی حدود ۹۰ درصد از آب کشور را مصرف می کند ، به این صورت اگر در نظر بگیریم دولت ها موظف هستند با تدوین سیاست مناسبی در مورد مصرف آب در استان های مختلف راه کاری مناسب پیش گیرند.
با این که استان گیلان از استان های کشاورزی خیزی محسوب می شود ، این استان نیز چندین دهه در فصول کشاورزی با مشکل کمبود آب مواجه است. در پایان در راستای اظهار نظر عجیب نماینده زنجان و طارم نمایندگان مردم اقصی نقاط گیلان موظف هستند تا در مقابل این گونه اظهارنظرات مختلف نمایندگان سایر شهرهای کشور دفاعی در خور استان مظلوم گیلان و مردمان زحمت کش این دیار انجام بدهند.
