به گزارش گیلان صدر، طاها عبداللهی در مرور نوشت:عصر روز یکشنبه ۲۱ دی حوالی ساعت ۵ عصر جنگلهای جمهوری آذربایجان در نوار مرزی ایران و شمال آستاراچای دچار آتش سوزی مهیبی شده است که همچنان ادامه دارد. عباس صابر فرماندار شهرستان بندرآستارا گیلان در گفتگو با مرور اظهار میکند: آتش سوزی کشور همسایه در ۱۷ کیلومتری غربی شهر آستارا، امتداد محور ارتباطی آستارا به اردبیل و نقطه مقابل بهارستان(دمیر اوغلی کش) بخش مرکزی رخ داده و به خاک ایران سرایت نکرده است. اما بخاطر نزدیکی و خطر گسترش آن به اراضی جنگلی ایران، مدیران سیاسی و امنیتی، نیروهای آتش نشانی، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، مرزبانی و هلال احمر عازم منطقه شدهاند و حضور آنها تا صبح روز دوشنبه ۲۲ دی ادامه یافته است.
این مقام دولتی با بیان اینکه منطقه آتش سوزی در کشور همسایه فاقد محلهای سکونتگاهی است میافزاید: جمهوری آذربایجان هیچ درخواست کمکی به ایران برای مهار آتش و کمکهای امدادی ارایه نکرده است.
محمدجعفر گل محمدی رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آستارا در اینباره میگوید: آتش سوزی طی ساعتهای شامگاه یکشنبه ۲۱دی بسیار شدید بود که وزش جریان باد سبب گسترش آن به نقاط اطراف شده و خوشبختانه کریدور باد شعلهها را به سمت مرزهای ایران منحرف نکرده است. گشتهای مراقبتی طی ساعات شب و بامداد ادامه یافته و هماهنگی با استان اردبیل برای دریافت کمکهای احتمالی نیز انجام دادهایم.
وی درباره وضعیتی که هم اکنون در منطقه حکفرماست تصریح میکند: شعلههای حریق تا میزان زیادی کاسته شده اما هنوز آثار سوختگی و روشنایی باقیمانده آتش هنوز هم دیده میشود.
وی درباره اقدامات طرف مقابل برای مهار بحران میگوید: تاکنون هیچ اقدامی در کنار مرز مشاهده نمیشود و ماموران امدادی و آتش نشانی طرف مقابل را ندیدهایم.
امیر مرادی مدیرکل مدیریت بحران استانداری در گفتگو با خبرگزاری مهر به این موضوع واکنش نشان داده و اعلام کرده است: «تاکنون هیچ خطری اراضی کشورمان را تهدید نکرده و رودخانه آستاراچای به عنوان مانع طبیعی مانع گسترش آتش به داخل کشورمان شده است».
گزارش اولیه نشان میدهد که در ۱۵ هکتار آتش سوزی و خاکستر موجود است. این آتش سوزی بزرگ است و اطفای حریق بخاطر صخرههای منطقه دشوار است و به همین دلیل نیروهای کمکی برای خاتمه آن اعزام شدهاند.
اما روایت چند تن از مردم ساکن روستای بهارستان که تماشاچی سوختگیهای جنگل هستند کمی تفاوت دارد. آنها تاکید میکنند: طی روز اول، وزش باد گدازه شعلهها را در جنگل پخش کرده و قطعاتی از منطقه جنگلی آذربایجان تا نقاط مقابل ۵ کیلومتری غرب بهارستان و حوالی روستای سیج آتش گرفته که مردم را نگران کرده است. دست کم ۱۰۰ هکتار جنگلی آتش گرفته اما همه جا نمیسوزد و آتش نقطهای است. دود ناشی از آتش سوزی به جاده و روستاها از جمله بهارستان رسیده و دشواریهایی برای رانندگان و ساکنان ایجاد کرده و هوا آلوده شده است. وزش باد همچنان نگرانی اصلی آنها است و دایما اخبار هواشناسی را دنبال میکنند. بنا بر گفته صاحب یک غذاخوری محلی، باد گرم فصلی اواخر پاییز و زمستان معروف به گرمیج همیشه دردسرساز بوده و هست. سازمان هواشناسی در زمان وزش این نوع باد اخطاریه هایی مبنی بر عدم ایجاد آتش صادر میکند. جمعیتی ۲ هزار نفری روستاهای مشند، بهارستان، دمیر اوغلی کش، هوئه ژیه، گیله دی، سیج، ونهبین و حیران(هیران) در نوار مرزی آستارا و نزدیکی محل حریق زندگی میکنند و صدها پلاژ و مغازه مسیر آستارا به اردبیل کنار جادهای و چند پاسگاه و برجک مرزبانی کشورمان نیز در این منطقه قرار دارند. چیزی که دیده میشود این است که نیروهای امدادی کشورمان تا زمانی که این حریق مهار نشده منطقه را ترک نمیکنند.
اما این روایت طرف ایرانی است و باید اخبار جمهوری آذربایجان را نیز دنبال کنیم.
سایت تحلیلی و خبری «اوخو دات آز» وقوع آتش سوزی گسترده شبانه را تایید کرده و در تیتر خود آورده است:«آتش سوزی گسترده رایون آستارا که خاموش شده بود دوباره شعلهور شده است».
این وبسایت به نقل از اطلاعیه وزارت حوادث غیرمترقبه این کشور گزارش داده است:«اطلاعات این حادثه در ساعتهای پایانی عصر ساعت ۱۷ و ۵ دقیقه عصر در نزدیکی روستای آلاشا رایون آستارا(هم مرز با ایران) گزارش شده و ماموران آتش نشانی به منطقه اعزام شدهاند. گزارش اولیه نشان میدهد که در ۱۵ هکتار آتش سوزی و خاکستر موجود است. این آتش سوزی بزرگ است و اطفای حریق بخاطر صخرههای منطقه دشوار است و به همین دلیل نیروهای کمکی برای خاتمه آن اعزام شدهاند. طی همین زمان نیروهای وزارت محیط زیست و منابع طبیعی نیز در عملیات اطفای حریق مشارکت دارند».
چنانچه روی نقشه به محلهای ادعا شده طرف ایرانی و آذری را بررسی کنیم متوجه اختلافی فاحش درباره موضوع میشویم. روایت طرف آذری محل آتش سوزی را نزدیکی روستای آلاشا و مقابل روستای عنبران ایران با فاصله حدود ۷ کیلومتری غرب شهر آستارا آذربایجان) مرکز این رایون اعلام کرده در صورتی که طرف ایرانی جایی در ۱۰ کیلومتری غرب همین روستای مرزی را محل آتش سوزی اعلام کرده و آثار آن نیز به خوبی مشهود است. همچنین اعزام نیروهای امدادی برای مهار آتش هم حکایتی است که منابع رسمی و شاهدان محلی ایرانی آن را تایید نمیکنند یا دست کم در نوار مرزی مشاهده نمیشود. مساحت اراضی اشاره شده ۱۵ هکتاری منابع رسمی کشور همسایه و ادعای ۱۰۰ هکتاری شاهدان محلی ایرانی هم چندان با هم سازگار نیست.
البته شعله آتش در نماد ملی جمهوری آذربایجان بسیار مورد احترام است و یکی از گزینه های این کشور برای جلب گردشگران نیز محسوب میشود که این بار به جان جنگل افتاده است.
این شعلهها در طرف همسایه خسارتهای زیادی به جا گذاشته و بر خلاف مرزهای سیاسی، ارتفاعات و جنگلهای آن سوی مرز هم بخشی از محدوده ای اکولوژیکی کوههای تالش و جنگلهای کاسپی هیرکانی است و امکان سرایت آن پارک ملی هیرکان آذربایجان را هم تهدید میکند. این کشور با تکیه بر همین پارک برای ثبت «میراث جهانی جنگلهای هیرکانی» به نام خود اصرار میکرد. اما طی چهل و سومین اجلاس یونسکو(سازمان فرهنگی، علمی و پژوهشی سازمان ملل متحد) به میزبانی باکو پایتحت آذربایجان در۱۴ تیر ماه ۱۳۹۸ جنگلهای هیرکانی بنام ایران ثبت شده است. محدودهای با قدمت ۲۵ تا ۵۰ میلیون ساله، تنوع ۳ هزار و ۲۰۰ گونه گیاهی، ۲۶ گونه پرنده و ۹۸ گونه پستاندار با مساحتی حدود ۲ میلیون هکتاری که تنها ۲۰ هزار هکتار آن در خاک آذربایجان قرار دارد.