باتوجه به عضویت افتخاری ایران در اوراسیا، نقش منطقه آزاد انزلی گیلان در توسعه روابط اقتصادی و تجاری فرا ملی شده که نباید این نقش مؤثر آبستن حواشی شود که گیلان را از مسیر توسعه دور کند.
گیلان صدر: امروزه کشورها با توجه به ویژگی مناطق آزاد تجاری صنعتی برای دستیابی به هدف‌هایی نظیر توسعه اقتصاد ملی، جذب سرمایه‌های خارجی و استفاده از مزیت‌های نسبی و فراهم آوردن فرصت‌های شغلی، اقدام به ایجاد مناطق آزاد تجاری صنعتی کرده‌اند.
مناطق آزاد با ایجاد مشوق‌ها و معافیت‌های متنوع، سرمایه‌گذاران خارجی را جذب، از آنها در تولید کالاهای صادراتی استفاده می‌کند و سپس با صادرات کالاهای تولید شده، اشتغال، رشد اقتصادی، توسعه منطقه‌ای و سایر فاکتورهای اقتصادی را متحول می‌کند.
منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی یکی از مناطق آزاد هفت‌گانه کشور در شمال گیلان است که در جهت تحقق اهداف اقتصادی در سال ۸۴ در بندرانزلی پایه‌گذاری شد و در سال ۹۲ با فزایش محدوده، این منطقه در پهنه آبی، خاکی و ساحلی سه شهرستان رشت، انزلی و آستانه‌اشرفیه توسعه یافت.
در حال حاضر، دوسوم محدوده منطقه آزاد در شهرستان رشت واقع‌شده و مابقی آن در شهرستان بندرانزلی و آستانه‌اشرفیه قرار دارد. در بهمن‌ماه سال پیش، هیئت تخصصی دیوان رأی به ابطال تصویب‌نامه محدوده این منطقه آزاد داد اما اکنون با تأیید لایحه دولت توسط مجلس اجازه قانونی برای افرایش محدوده ضمن تغییر نام این منطقه آزاد از انزلی به گیلان انجام شده است اما همچنان این منطقه با اسم منطقه آزاد انزلی خوانده می‌شود.
بنا بر اساس‌نامه منطقه آزاد انزلی، این منطقه دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی نظیر آزادی کامل ورود و خروج سرمایه، آزادی مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی تا سقف ۱۰۰ درصد، تضمین کامل سرمایه‌های خارجی و سود حاصل از آنها، معافیت مالیاتی ۱۵ ساله، معافیت از پرداخت هرگونه حقوق گمرکی و سود بازرگانی برای واردات مواد اولیه، ماشین‌آلات و قطعات یدکی جهت تولیدکنندگان منطقه، معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته‌شده در منطقه آزاد به داخل کشور به میزان ارزش‌افزوده، امکان ترانزیت و صدور مجدد کالا بدون محدودیت، امکان مشارکت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته‌شده در منطقه به داخل کشور، امکان ورود کالا بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی منطقه، امکان ورود اتباع خارجی از طریق مبادی ورودی و خروجی مجاز مناطق بدون نیاز به صدور روادید قبلی، فروش و اجاره زمین به سرمایه‌گذاران داخلی و اجاره زمین به سرمایه‌گذاران خارجی و حاکم بودن مقررات خاص اشتغال در مناطق است.
فراملی شدن منطقه آزاد انزلی با عضویت افتخاری ایران در اوراسیا
با پیوستن ایران به عضویت افتخاری اوراسیا نقش منطقه آزاد در توسعه روابط اقتصادی و تجاری افزایش‌یافته اما بنا بر گفته کارشناسان، سهم کشور از صادرات به کشورهای مقصد ازجمله روسیه که بزرگ‌ترین بازار هدف ایران است نسبت صادرات کشورهای عضو در اوراسیا به ایران بسیار کم و حتی می‌توان گفت ناچیز است درحالی‌که مزیت‌های در نظر گرفته شده در اوراسیا ازجمله کاهش محسوس تعرفه‌ها باید منجر به افزایش صادرات ایران به کشورهای عضو آن می‌شد.
مناطق آزاد می‌توانند کشورهای درحال‌توسعه را از فقر و عقب‌ماندگی رها کند و در همین راستا مناطق آزاد تجاری، صنعتی و اقتصادی در شمال، جنوب، شرق و غرب دارای ایجادشده که منطقه آزاد انزلی در شمال کشور، یکی از آنها است.
منطقه آزاد انزلی در پی جذب سرمایه‌گذاری و افزایش صادرات بوده و ازآنجایی‌که این منطقه در پی افزایش سرمایه‌گذاری، ثبت شرکت‌ها، تولید و صادرات هست، اشتغال و توسعه اقتصادی در استان را تا حدودی در برداشته است.
کریدور بین‌المللی شمال – جنوب و نقش پرنگ آن در تحول اقتصادی کشور
منطقه آزاد انزلی به دلیل قرار گرفتن در مسیر کریدور بین‌المللی شمال – جنوب معروف به نستراک که از آن به‌عنوان کریدور حمل‌ونقل قرن بیست و یکم آسیا – اروپا یاد می‌شود، نقش به سزایی در توسعه اقتصادی دارد چون این کریدور بندر هلسینکی در شمال اروپا را از طریق روسیه به بنادر شمال و جنوب دریای خزر، بنادر خلیج‌فارس و سپس به کشورهای جنوب و شرق آسیا متصل می‌کند.
منطقه آزاد انزلی موقعیت ویژه در زمینه ارتباط با کشورهای حاشیه دریای خزر دارد و به دلیل هم‌جواری با بنادر آستراخان و لاگان در روسیه، کراسنودسک در ترکمنستان، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان می‌تواند در توسعه صادرات بسیار نقش‌آفرین باشد.
منطقه آزاد انزلی از طریق راه‌های مناسب، به بازارهای مصرف کشورهای CIS حق دسترسی به کشور به‌ویژه گیلان می‌دهد و به جهت نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی رشت با برخورداری از تجهیزات کامل ناوبری بسیار می‌تواند در توسعه صادرات و در پی آن ایجاد اشتغال و تولید اثربخش شود.
یکی از مهمترین ویژگی‌های جغرافیایی منطقه آزاد انزلی به لحاظ نزدیکی آن با تهران به‌عنوان پایتخت کشور و می‌تواند تولیدات سایر مراکز صنعتی و پرجمعیت کشور را به بازارهای مصرف ازجمله بازار تشنه روسیه برساند.
البته مزیت‌های فوق‌الذکر تنها گوشه‌ای از ویژگی‌های منحصربه‌فرد منطقه آزاد انزلی است درحالی‌که این منطقه در حوزه عمرانی، فناوری، زیربنایی، حمل‌ونقل و سایر بخش‌ها نیز زبان زد است و می‌تواند به دروازه صادرات در کشور و زمینه ورود ارز به داخل را فراهم کند و افزایش بهره‌وری و همچنین جذب سرماه‌گذاران داخلی و خارجی باتوجه به مشوق‌های موجود، منجربه افزایش اشتغال‌زایی در استان و کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌شود./فارس
