اختصاصی/ گیلان صدر: روز گذشته جلیل جباری، مدیرکل میراث فرهنگی اردبیل، در مصاحبهای تلویزیونی مدعی شد گردنهی حیران به اردبیل تعلق دارد؛ ادعایی خلاف واقع که بهسرعت واکنش گسترده مردم و رسانهها را برانگیخت. «گیلانصدر» همان روز هشدار داد این سخن، یک لغزش ساده نیست؛ بلکه تلاشی برای نرمالسازی یک دروغ تاریخی است. حالا و پس از فشار افکار عمومی، جباری عقبنشینی کرده و در بیانیهای تأکید نموده: «گردنه حیران متعلق به گیلان بوده و خواهد بود.»
این عقبنشینی بهترین شاهد است بر آنچه گفتیم؛ او از ابتدا میدانست حیران از آنِ گیلان است، اما آن جمله خلاف واقع را در مصاحبه گفت. اگر حساسیت مردم و رسانهها نبود، چه میشد؟ آیا قرار نبود همان ادعای دروغ، آرامآرام جا بیفتد و نرمال شود؟
این سناریوی خطرناک سالهاست تکرار میشود: یک مقام اردبیلی ادعای مالکیت میکند، مردم گیلان معترض میشوند، مسئول مربوطه چند قدم عقب میرود و ماجرا ظاهراً تمام میشود. اما واقعیت این است که بدون اقدام قضایی و برخورد قاطع، این چرخه دوباره و دوباره تکرار خواهد شد. حیران نه فقط یک گردنه، که بخشی از هویت گیلان است و هویت یک ملت را نمیتوان با مصاحبه تلویزیونی مصادره کرد.
مهمتر آنکه این موضوع صرفاً یک اشتباه لفظی یا حاشیهسازی نیست. بسیاری از مردم گیلان بعد از این مصاحبه در فضای مجازی هشدار دادند که این دست تحرکات، بیارتباط با جریانهای پانترکی در منطقه و شرایط حساس ایران پس از جنگ ۱۲ روزه نیست. تحرکات قومیتی و تلاش برای مصادره هویت مناطق مرزی، در چنین بزنگاههایی میتواند پیامدهای امنیتی جدی داشته باشد. سادهانگاری مسئولان گیلان در برابر چنین ادعاهایی، خطر را بیشتر میکند. حیران امروز خط مقدم این جنگ نرم است؛ و اگر بهجای واکنش قاطع و حقوقی، تنها به چند جملهی تکذیب بسنده شود، فردا همین سناریو در جای دیگری تکرار خواهد شد.
مسئولان گیلان باید بدانند: عبور از کنار این ادعاها، بیتوجهی به یک خطر امنیتی است. حیران از آنِ گیلان بوده و خواهد بود؛ اما این واقعیت تنها وقتی مصون میماند که با صدای بلند، پیگیری حقوقی و اقدام عملی همراه شود.