اقدامات پرشائبه اوقاف همچنین در توسعه حرم و فروش قبور، واکنش شدید مردم محلی را به همراه داشته است. در مورد اخیر نیز کارشناسان محیط زیست و متخصصین حوزه منابع طبیعی تاکید میکنند که درختان قطعشده خطرآفرین نبودهاند.
اختصاصی/ گیلان صدر: قطع درختان قدیمی و ارزشمند محوطه امامزاده هاشم در دهستان سراوان، بار دیگر باعث برانگیخته شدن واکنشهای گسترده مردم محلی شده است. اهالی و فعالین محیط زیست با انتشار تصاویر و گزارشهای میدانی، ضمن تاکید بر این جنایت محیط زیستی ادعا کردند که تعداد درختانی که قطع شده حتی بیش از مجوز صادره از سوی منابع طبیعی بوده و بسیاری از این درختان، از نظر وضعیت فیزیکی و سلامت، هیچ خطرآفرینی نداشتهاند و با فرض خطر آفرینی قابلیت ایمنسازی داشتند.
نکته قابل توجه آن است که اوقاف درخواست قطع ۲۰ اصله درخت را به منابع طبیعی ارسال کرده بود که براساس پیگیری های گیلان صدر و اظهارات کارشناس حقوقی منابع طبیعی گیلان؛ تنها برای قطع ۹ اصله درخت( از گونه جنگلی اوجا و چنار) مجوز صادر شده است. با این حال، انگیزه و هدف پشت این درخواستها محل شک و شبهه است؛ بسیاری از اهالی معتقدند که هدف واقعی، گسترش فضای سنگفرش و توسعه عمرانی حرم بوده است، نه حفاظت یا ایمنسازی درختان
اختلافات مردم با اوقاف نیز عامل اصلی هشدار اجتماعی است. اهالی منطقه میگویند که در سالهای اخیر، اداره اوقاف اقدام به ثبت اسناد عرصه و عیان منازل و مغازهها به نام خود کرده است، حتی در مواردی که مالکیت رسمی در دست مردم است و این باعث شده که مردم احساس کنند حق و مالکیتشان نادیده گرفته شده و هر لحظه ممکن است با حکم تخلیه مواجه شوند. این بیاعتمادی، همراه با اقدامات اخیر در قطع درختان، احتمال بروز تنش یا شورش اجتماعی را افزایش داده است.
علاوه بر این، فروش پرشائبه برخی قبور در گورستان امامزاده هاشم و منطقه حریم امامزاده نیز از مواردی است که در گذشته طی گزارشهای مردمی به رسانه گیلانصدر ارسال شده است و البته نیاز به پیگیری بیشتر دارد.
شیوه عملکرد اداره اوقاف، همراه با تصمیمات اخیر مدیر این آستان به عنوان نماینده اوقاف ، موجب شده که مردم محلی به شدت نگران و مشکوک به انگیزههای سودجویانه پشت فعالیتهای عمرانی در این امامزاده باشند.
فعالین محلی محیط زیست و کارشناسان مرتبط تاکید دارند که بسیاری از درختان قطعشده، از جمله چنارها و درختان آزاد، به لحاظ علمی و تجربی خطرآفرین نبوده و امکان ایمنسازی آنها وجود داشته است.
مهرداد نیکویی، دارای دکترای مهندسی جنگل در گفتگو با گیلان صدر گفت: «در مدیریت درختان خطرناک، حذف درخت (قطع درخت) آخرین گزینه است و با در نظر گرفتن مشخصات ظاهری درخت (مانند ترکهای طولی یا عرضی عمیق، پوسیدگی داخلی یا خارجی تنه، وجود حفره، توخالی شدن یا زخمهای قدیمی و انحراف شدید تنه)، وضعیت شاخهها (شاخههای خشک، شکسته یا آویزان، اتصال ضعیف شاخه به تنه، رشد نامتقارن و تمرکز وزن در یک سمت، شکستگیهای قبلی بدون ترمیم مناسب)، وضعیت تاج درخت (شامل کاهش شدید تراکم تاج، خشکیدگی سرشاخهها، عدم تعادل تاج نسبت به تنه، تاج بیشازحد بزرگ نسبت به قطر تنه)، وضعیت ریشه، شاخصههای سلامت و فیزیولوژیک درخت (وجود قارچ و تراوش شیرابه در امتداد تنه) و برخی معیارهای تخصصی و ترکیبی ارزیابی خطر درختان، ارزیابی نهایی انجام و تصمیمگیری خواهد شد. این تصمیمگیری شامل پایش دورهای، هرس اصلاحی، مهاربندی یا کابلکشی، اصلاح بستر ریشه و در نهایت حذف درخت (بهعنوان آخرین گزینه) مد نظر قرار خواهد گرفت.
ارزیابی تصاویر ارسالی درختان قطع شده نشانه ای از ضعف ساختاری و فیزیولوژیک درختان را نشان نمی دهد و مقاطع درختان قطع شده شواهدی از پوسیدگی و توخالی بودن را که از شاخصه های مهم خطرناکی یک درخت است، نشان نمی دهد و هیچکدام از درختان در اثر سقوط ناشی از قطع متلاشی نشده اند موضوعی که در مورد درختان خطرناک عموما انفاق می افتد.
تجویز قطع برای همه درختان بدون در نظر گرفتن سایر گزینه های مدیریتی هم نشانه عدم توجه دقیق به موضوع خطرناکی درختان بوده است و متاسفانه همه درختان در یک کلاسه خطر قرار گرفته اند
این موضوع بار دیگر این سوال را مطرح میکند که چگونه و با چه جرأتی و پشت گرمی اقدام به از بین بردن بخشی از میراث طبیعی و معنوی منطقه شده ؛ میراثی که برای اهالی، حفظ خاطرات، فضای نوستالژیک و هویت معنوی امامزاده هاشم را رقم زده است.
در مجموع، اقدام اخیر اوقاف در قطع درختان و پیشینه عملکردهای پرشائبه در منطقه، نه تنها تهدیدی برای محیط زیست و میراث معنوی محسوب میشود، بلکه پیامدهای اجتماعی و امنیتی جدی نیز دارد.
رسانه گیلانصدر با هشدار به مسئولان، بر ضرورت پاسخگویی شفاف و احترام به حقوق مردم و منابع طبیعی تاکید میکند، چرا که ادامه این روند، میتواند به افزایش تنشهای اجتماعی و واکنشهای شدید مردم محلی منجر شود.
📌ثبت تصاویر: رسول اکبری فعال محیط زیست
