اختصاصی/ گیلان صدر: خانه مطبوعات استان گیلان مطابق اساسنامه وظایفی چون ارتقای توانمندی‌های حرفه‌ای خبرنگاران، تأمین امنیت شغلی و رفاهی اعضا، برگزاری جشنواره‌ها و تهیه بانک اطلاعات روزنامه‌نگاران را بر عهده دارد.
با این حال، بررسی عملکرد هیأت‌مدیره فعلی نشان می‌دهد بسیاری از این انتظارات انباشته و بر زمین مانده است.
آموزش و توانمندسازی خبرنگاران
یکی از مأموریت‌های اصلی خانه مطبوعات، برگزاری برنامه‌های آموزشی به منظور ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای اعضا است.
در عمل اما گزارش‌ها نشان می‌دهد طی یک سال گذشته تنها ۶ دوره آموزشی کوتاه‌مدت برای خبرنگاران گیلان برگزار شده که رقم بسیار ناچیزی نسبت به نیاز است.
با وجود انتظارات صنفی مبنی بر تداوم و تنوع‌بخشی به کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی، این دوره‌های معدود نتوانسته‌اند پاسخگوی نیاز روز جامعه رسانه‌ای و تعهدات قانونی باشند. از سوی دیگر، وعدهٔ راه‌اندازی «مرکز آموزش خانه مطبوعات در گیلان» که در چند ماه گذشته داده شد نیز همچنان به شکل ملموسی اجرا نشده؛ در حالی که اساسنامه صراحت دارد هیأت‌مدیره باید برنامه‌های آموزشی بلندمدت اجرا کند
. به عبارت دیگر، پرسش این است که آیا تعداد و تنوع دوره‌های آموزشی برگزارشده متناسب با ماموریت قانونی خانه مطبوعات بوده است؟
حمایت صنفی و رفاهی اعضا
یکی دیگر از وظایف مندرج در اساسنامه، «حل مشکلات صنفی اعضا و فراهم آوردن تسهیلات رفاهی برای آنان» است.
.در این زمینه نیز عملکرد خانه مطبوعات جای تأمل دارد. به رغم تأکید مدیران بر اهمیت مسئله بیمه و معیشت خبرنگاران، مشکلات بیمه‌ای جامعه رسانه‌ای گیلان – حتی در مواردی بیش از سه دهه سابقه – همچنان لاینحل مانده است.
با وجود وعده حمایت‌های مالی و مساعدت‌های دولتی، اقدام موثری برای حل اساسی مسائل معیشتی خبرنگاران گزارش نشده است. از سوی دیگر، اقدام اخیر مدیرعامل در «پالایش اعضا» نشان داد که بسیاری از خبرنگاران از مدارک کار بیمه‌ای لازم محرومند و مجبورند عضویت خود را به‌خاطر بیمه غیررسانه‌ای مجدداً ثبت کنند.
این مسئله که بخشی از اعضا بدون اطلاع دقیق از ضوابط بیمه جذب شده‌اند، ضعف تدبیر و اطلاع‌رسانی مؤسسه را می‌رساند. پرسش کلیدی این است: هیأت‌مدیره خانه مطبوعات در عمل چه برنامه‌ای برای تأمین حمایت‌های اقتصادی و رفاهی (از جمله مسائل بیمه و تأمین مالی) اعضا دنبال کرده است؟
برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای رسانه‌ای
بر اساس اساسنامه، تدوین و برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های رسانه‌ای بخشی از وظایف خانه مطبوعات است.
در سال جاری برای نخستین بار جشنواره‌های رسانه‌ای گیلان با محورهای مشخص برگزار شد و ۴۳۴ اثر به آن ارسال و تعدادی برتر تجلیل شدند.
این اقدام نشان‌دهنده گام مثبتی در حوزه رویدادهای رسانه‌ای است. با این حال، سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا برگزاری یک یا دو دوره جشنواره در قالب پروژه‌ای یک‌باره می‌تواند ادعاهای قانونی را برآورده کند؟ آیا برنامه‌ریزی منظم سالانه برای جشنواره‌های فصلی و ملی وجود دارد تا شاهد استمرار برگزاری مناسبت‌های رسانه‌ای باشیم؟ ناگفته پیداست که برگزاری نخستین جشنواره (با همکاری اداره‌کل ارشاد) به خودی خود کافی نیست و لازم است هیأت‌مدیره ضمن ساماندهی ساختار دائمی جشنواره، بازخوردهای کیفی و کمی رسانه‌ها را نیز در نظر گیرد.
بانک اطلاعات روزنامه‌نگاران
یکی از تعهدات صریح مندرج در اساسنامه، ایجاد و تکمیل بانک اطلاعاتی روزنامه‌نگاران استان است.
این بانک اطلاعات می‌بایست مبنای همکاری بین رسانه‌ها، خانه مطبوعات و نهادهای دولتی باشد. اما با وجود اعلام راه‌اندازی کمیته‌های تخصصی و استعلام اطلاعات اعضا، تاکنون هیچ‌گونه گزارشی از تدوین یک بانک جامع و قابل دسترس برای اصحاب رسانه منتشر نشده است. در حالی که در استان‌های دیگر از جمله لرستان اقداماتی برای ساماندهی اعضا صورت گرفته و همه خبرنگاران باید سوابق کاری و بیمه خود را به‌روز کنند، در گیلان به نظر می‌رسد هنوز نهادینه شدن چنین سامانه‌ای به صورت عملی میسر نشده است. چنان که پرسشی از جنس «آیا بانک اطلاعات دقیق و به‌روزی از خبرنگاران گیلان به‌عنوان مبنایی برای تعاملات صنفی وجود دارد یا خیر؟» همچنان بی‌پاسخ مانده است.
تعاملات با نهادهای دولتی
تقویت ارتباط رسانه‌ها با دستگاه‌های دولتی در زمره وظایف خانه مطبوعات است.
جلسات متعددی با مسئولان استان – از استانداری گرفته تا دستگاه‌های متولی – برگزار شده که در برخی موارد منجر به دستورات پیگیری یا تخصیص اعتبار نیز شده است.
اما منتقدان می‌گویند این تعاملات بیشتر رنگ‌وبوی نمایشی دارد و هنوز در رفع مشکلات اساسی خبرنگاران (از جمله مسکن و بیمه) کارساز نبوده است. نمونه بارز آن وعده حل مشکل مسکن خبرنگاران بود؛ بیش از ۲۰۰ نفر از خبرنگاران برای طرح مسکن ثبت‌نام کردند اما پس از تغییر مدیران استانی، روند کار عملاً متوقف شد.
با توجه به اینکه اساسنامه ترویج ارتباط با نهادهای دولتی را هدف قرار داده است، جای سؤال است که چرا علیرغم تلاش‌های محدود، هنوز نتایج ملموسی در حل مسائل اصلی خبرنگاران حاصل نشده است؟
شفافیت مالی و گزارش‌دهی
اساسنامه و انتظار عمومی در تشکل‌های صنفی ایجاب می‌کند که نحوه هزینه‌کرد منابع مالی مؤسسه به شکل شفاف در اختیار اعضا قرار گیرد. در این زمینه مدیران فعلی بارها «شفافیت مالی» را یکی از اولویت‌های خود دانسته‌اند.
.با این حال، در عمل هنوز هیچ گزارش مالی رسمی و دوره‌ای از درآمدها و مصارف خانه مطبوعات منتشر نشده است. به عنوان نمونه، در اطلاعیه‌های مختلف به کمک‌های ۲۳۰ و ۳۰۰ میلیون تومانی دولت به اصحاب رسانه اشاره شده اما اثری از سند مالیاتی یا تفکیک هزینه‌ها دیده نمی‌شود.
.چنین وضعیتی موجب گمانه‌زنی‌ها و شائبه‌هایی شده که خلاف ادعای شفافیت است..
از همین رو پرسیده می‌شود: آیا اعضای خانه مطبوعات از جزییات نحوه مصرف منابع مالی مطلع هستند و هیأت‌مدیره توانسته پاسخگوی این انتظارات قانونی باشد؟
آیا تعداد و کیفیت دوره‌های آموزشی برگزار شده متناسب با نیازها و تعهدات خانه مطبوعات بوده است؟
آیا هیأت‌مدیره توانسته است حمایت‌های رفاهی و اقتصادی وعده‌داده‌شده به اصحاب رسانه (مانند حل مشکل بیمه و ارائه تسهیلات) را محقق کند؟
آیا جشنواره‌ها و رویدادهای رسانه‌ای، صرفاً یک پروژه موقت بوده یا برنامه‌ریزی منسجم و تکرارشونده‌ای برای آنها وجود دارد؟
بانک اطلاعاتی خبرنگاران گیلان، که اساسنامه تهیه آن را الزامی دانسته، چه زمانی به شکل جامع و عملیاتی در اختیار اعضا قرار خواهد گرفت؟
تعامل خانه مطبوعات با نهادهای دولتی چه دستاورد مشخصی برای حل مشکلات اصحاب رسانه به همراه داشته است؟
چگونه می‌توان از هیأت‌مدیره خانه مطبوعات توقع داشت که گزارش‌های مالی کاملاً شفافی ارائه کند، وقتی تاکنون گزارشی از هزینه‌ها و درآمدهای موسسه منتشر نشده است؟
📌گیلان صدر؛ با مردمِ در حاشیه، تا دلایلِ در متن
