گیلان صدر: «مهری شیرمحمدی» خبرنگار خبرگزاری شبستان استان گیلان، بهترین چهره فرهنگی در جشنواره فیلم‌های مستند میراث فرهنگی یادگار به خاطر همکاری در پژوهش و ساخت مستند «فروغ کوچه بن بست» انتخاب شد.
شب گذشته در اختتامیه این جشنواره که ۲۶ تا ۳۰ اردیبهشت ماه در مجموعه تاریخی سعدالسلطنه شهر قزوین برگزار شد، هیئت داوران، تندیس بهترین چهره فرهنگی در بخش سینمای مستند را به مهری شیرمحمدی، اهدا کرد.
در این مراسم که دکتر حسن طالبیان معاون وزارت میراث فرهنگی کشور، خزائلی مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی قزوین، اسماعیلی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین و اعضای هیئت داوران جشنواره یادگار حضور داشتند، هیئت داوران در بخش مستند کوتاه، جایزه بهترین مستند را به فرشته توکلی، کارگردان مستند «فروغ کوچه بن بست» اهدا کرد.
این مستند به وضعیت آموزش زنان در آستانه انقلاب مشروطه و معرفی قدیمی‌ترین مدرسه دخترانه در رشت یعنی فروغ می‌پردازد.
در حاشیه این مراسم «مهری شیرمحمدی» خطاب به طالبیان، معاون وزارت میراث فرهنگی گفت: از زمان انتشار گزارش «فروغ روبه افول است» به قلم نگارنده در اردیبهشت ۱۳۹۵ که منجر به بازدید دکتر محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور از بنای میراثی فروغ شد، شخص جنابعالی نیز در بازدید از مدرسه حضور داشته و قول تخصیص اعتبار برای مرمت فروغ را وعده دادید. اما هنوز مدرسه فروغ مرمت نشده است.
وی ابراز کرد: دوسال پیش، میراث فرهنگی گیلان، اعتبار ناچیزی برای مرمت فروغ تخصیص داد و متاسفانه بخاطر بی‌توجهی مالک بنا یعنی آموزش و پرورش و ناکافی بودن اعتبار میراث فرهنگی، مرمت مدرسه به طور نیمه کاره و ناقص رها شده است و همین مرمت ناقص بلای جان فروغ شده و در زمان بارندگی این بنای میراثی، دچار آبگرفتگی می‌شود.
شیرمحمدی از طالبیان خواست بار دیگر از مدرسه فروغ بازدید کرده و وضعیت را از نزدیک بررسی کند و از طریق وزارت آموزش و پرورش، پیگیر تخصیص اعتبار برای تکمیل مرمت و تغییرکاربری بنایی گردد که سمبل آموزش زنان در رشت بوده است.
گفتنی است، مدرسه دخترانه «فروغ» که بعد از انقلاب به دبیرستان «۱۷ شهریور» تغییر نام داد، بر اساس مستندات سازمان میراث فرهنگی استان گیلان، در سال ۱۲۸۴ شمسی ساخته شده است. بر اساس یادداشت‌های برخی مورخان از جمله «شادی پیروزی» در سال ۱۲۸۲ خورشیدی و بر اساس کتاب «مرادعلی توانا» در سال ۱۲۷۹ خورشیدی تأسیس شده است.
این مدرسه از آن جهت در تاریخ آموزش و پرورش مهم است که نماد تلاش جامعه زنان و دختران بعد از انقلاب مشروطه به فراگیری آموزش و پرورش خارج از فضای جنسیت است. این مدرسه در ابتدا توسط مسیونرهای آمریکایی در رشت دایر شد و در واقع نخستین مدرسه دخترانه خارجی در گیلان بود. فروغ در سال ۱۳۱۲ خورشیدی توانست مجوز تأسیس دوره کامل متوسطه را هم دریافت کند.
ابتدا در مدرسه فروغ رشته «خانه داری» تدریس می‌شد، اما بعدها رشته‌های طبیعی و علمی نیز به رشته خانه داری اضافه شد. این دبیرستان، دخترانی را تحویل جامعه داده که برخی در سطح دنیا مطرح هستند. مهمترین آن‌ها «دکتر آذر اندامی» باکتری‌شناس و تولید کننده واکسن وبای التور است که بعدها لقب بانوی ونوسی نام گرفت. همینطور شاعره نامی «مهکامه محصص لاهیجانی» که دوست پروین اعتصامی بود و مدتی هم مدیریت دبیرستان مذکور را برعهده داشت.
اردیبهشت سال ۹۵ نوبخت، معاون وقت رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و طالبیان معاون میراث فرهنگی، پس از انتشار گزارش مهری شیرمحمدی از مدرسه بازدید کرده و قرار شد با تخصیص اعتبار سازمان برنامه و بودجه و میراث فرهنگی در مدت یکسال فروغ مرمت و این بنای باارزش میراثی به عنوان موزه آموزش و پرورش تغییر کاربری یابد.
پس از پنج سال وعدم مرمت فروغ، شیرمحمدی سلسله گزارش‌هایی درباره وضعیت فروغ منتشر کرد که حاصل بخشی از پژوهش‌ها در ساخت مستند فروغ کوچه بن بست استفاده شده است.
