روز شنبه بود که صداوسیما گزارشی از اعترافات سپیده رشنو پخش کرد.
گیلان صدر: سپیده همان دختری‌ست که با یک فرد محجبه در اتوبوس درگیر شده بود و حالا در مقابل آمنه‌سادات ذبیح‌پور، خبرنگار جنجالی صداوسیما علیه خود اعترافاتی دارد که ظاهرا به مذاق کاربران شبکه‌های اجتماعی چندان هم خوش نیامده.
سپیده رشنو در این گزارش می‌گوید که پس از اتفاق اتوبوس، ویدئوی آن را برای مسیح علی‌نژاد ارسال کرد که تشویق او را در پی داشت. پخش اعترافات همواره با انتقادات گسترده‌ای همراه بوده و رسانه ملی در جدیدترین اثر خود باز هم روی سوژه‌ای دست گذاشته که اظهاراتش شاید به مخاطب تلویزیونی چیزی اضافه نکند. البته ناگفته نماند، ذات این‌گونه اعترافات همین است و شاید اگر با یک سوژه اقتصادی طرف بودیم، حساسیت‌ها تا حدود زیادی کمتر می‌شد.
واکنش‌ها به یک اعتراف تلویزیونی
روزنامه همدلی نزدیک به طیف اصلاحات در گزارشی به اقدام جنجالی صداوسیما پرداخته که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید. این روزنامه معتقد است صداوسیما قصد پاک کردن صورت مساله را دارد.
یک تحصیل‌کرده حوزه علمیه قم و استاد حقوق دانشگاه تهران در توییتی درباره پخش گزارش اعترافات سپیده رشنو نوشته: «به استناد مواد ۹۱ و ۹۶ قانون آیین دادرسی کیفری، پخش تصویر سپیده رشنو ممنوع است و مدیران صداوسیما و سایر افرادی که اقدام به این امر کرده‌اند، به استناد ماده ۶۴۸ تعزیرات قابل مجازات هستند. قانون، الزام‌آور است و ملعبه و مضحکه نیست.»
این موضوع اگرچه سویه‌های حقوقی پررنگ‌تری دارد، اما سویه‌های سیاسی آن در جامعه نیز دیده می‌شود. برخی با ارجاع به پخش اعترافات برخی از رسانه ملی و تکذیب محتوای آن پس از مدت‌ها از سوی اعتراف کنندگان حتی تبرئه برخی از کسانی که اعترافات‌شان منتشر شد، این موضوع را چندان مناسب وضعیت کنونی نظام ندانستند.
علی صوفی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب دراین‌باره می‌گوید: «این نوع برخورد نشان می‌دهد که اساساً می‌خواهند صورت‌مسئله را پاک کنند و اصل مسئله را نادیده بگیرند.متأسفانه شیوه برخورد با مسائل توسط قشری که مدعی ارزش‌های اسلامی هستند به‌گونه‌ای بوده که تا الان همه این اقدامات نتیجه عکس داده است.» او می‌گوید: «علی‌رغم اینکه ده‌ها سال هست که می‌دانند چنین شیوه‌هایی تأثیر مثبت ندارد همچنان به انجام آن اصرار دارند. این نوع برخوردهای تند فقط می‌تواند برای ارضای نفس خودشان باشد یا اینکه در نهایت برای هواداران خودشان خوراک درست کنند و مدتی کوتاهی با آن مشغول باشند و یک‌جوری خود را قانع کنند، هیچ تأثیر دیگری ندارد و این را خودشان صددرصد می‌دانند. باید به آنها گفت الان که اوایل انقلاب نیست که در نوع برخورد با جامعه تجربه نداشته باشند. جا دارد به‌جای این نوع برخوردهای خشن کارها آسیب‌شناسی شود که چرا تا الان شیوه‌های تبلیغی و برخوردهای اجتماعی و شیوه‌های حکومت‌داری باعث شده که ما اعتماد عمومی را از دست بدهیم. وقتی اعتماد عمومی ازدست‌رفته است چطور می‌تواند مدیریت امور را به دست داشت.
صوفی درباره پخش اعترافات تلویزیونی یک شهروند توضیح می‌دهد: «شاید این روش‌ها به‌طور موقت بتواند کسانی را راضی نگه دارد، چراکه این‌ها اساساً دنبال حقیقت نیستند. آنها هر چیزی هستند که بتواند ذهن مشوش خودشان را آرام کند. آنها به دنبال عمق معنا نیستند. برای همین طرفدار این نوع تندروی‌ها هستند. نمی‌خواهم به این‌ها اهانت کنم چون همه احتیاج به هدایت و آموزش دارند ولی برانگیختن احساسات و حواله دادن هرگونه مسائل اجتماعی به خارج از کشور چه نتیجه‌ای دارد؟ آیا مشکلات را حل می‌کند؟ اصل مسئله چه می‌شود؟! این نوع کارها مثل کارهایی است که در سال ۸۸ کردند. این‌ها شیوه‌های قابل‌دوامی نیست.»
این فعال سیاسی درباره موضوع حجاب توضیح داد: «در بطن مردم مسئله حجاب وجود دارد. در سایه این حجاب ما شاهد پدیده بدحجابی هستیم که نشان می‌دهد یک عده آن را نمی‌خواهند. بدحجابی نشان می‌دهد که یک عده به‌زور با این مسئله کنار آمده‌اند. زمانی بازور می‌خواستند کشف حجاب کنند حالا هم یک عده بازور می‌خواهند حجاب نگه‌دارند. بالاخره در ایران عده‌ای هستند که از مذاهب دیگرند که باور و اعتقادی ندارد و ما داریم به آنها تحمیل می‌کنیم. به‌جای اینکه بیاییم علمی و دقیق و محققانه با این مسئله حجاب برخورد کنیم ولی با موضوعی که برای مردم مهم است این‌گونه برخورد می‌شود در نتیجه مردم عصبانی می‌شوند. وقتی چنین اعترافی پخش می‌شود در نتیجه آن خانم و افرادی که مخالف هست حتماً عصبانی می‌شود.»
اعتراف یک و تشویق دیگر!
روزنامه آرمان ملی با انتشار گزارشی با عنوان «پاس گل به شبکه‌های ماهواره‌ای» به قلم مطهره شفیعی نوشت: چرا صداوسیما مانند همیشه یک طرفه به میدان رفت و طرف مقابل را به‌طور کل از ماجرا حذف کرد. اگر پذیرفته شود که رشنو مجرم است. طبیعی است جامعه به‌راحتی ادعاها را مورد تایید قرار نمی‌دهد مانند ۵ روز پیش که رسانه‌های اصولگرا ویدئویی از آشتی زن آمر به معروف و زن تذکر گیرنده که بر سر حجاب در اتوبوس با یکدیگر درگیر شده بودند منتشر کرده‌اند.در این ویدئو زن آمر به معروف تأکید می‌کند که دست زن تذکر گیرنده را گاز نگرفته بود، بلکه در درگیری پیش آمده میان آنها، به‌طور سهوی ناخنش به دست او گیر کرد و آن را خراش داد. در انتهای ویدئو نیز زن آمر به معروف و زن تذکر گیرنده یکدیگر را در آغوش می‌کشند.
نه به پخش اعترافات
پخش اعترافات درصداوسیما مورد نقد بسیاری از گروه‌های سیاسی و اجتماعی است چراکه بخشی از جامعه آن را غیرواقعی می‌دانند و بخش دیگری هم آبروی افراد را مدنظر دارند. پس از پخش اعترافات متهمان سال ۸۸ بود که عزت ا… ضرغامی رئیس وقت صداوسیما چنین گفت: «درباره پخش اعترافات، شورای عالی امنیت ملی تشخیص می‌داد که پخش آنها به‌لحاظ مدیریت ناامنی‌های موجود در کشور و کنترل امنیت به مردم کمک می‌کند». او در پاسخ به این سوال که یعنی به صداوسیما ابلاغ می‌شد که شما باید مثلا اعترافات را پخش کنید؟ توضیح داد: «بالاتر از ابلاغ بود. همکاری بسیار نزدیکی با ما داشتند. ما هم همکاری می‌کردیم برای اینکه بتوانیم امنیت را در کشور حفظ کنیم. در سال ۹۷ اعترافات مائده هُژَبری ۱۷ ساله از صداوسیما پخش شد. دلیل بازداشت او پخش کلیپ‌هایی از رقصش در پیج شخصی خودش در اینستاگرام بود. این اقدام صداوسیما با واکنش‌های زیادی مواجه شد. علی مطهری که در آن مقطع نایب‌رئیس مجلس بود، گفت: « پخش این اعترافات در حالی که هنوز در دادگاه صالح حکمی دریافت نکرده است، بدون اجازه متهم از صداوسیما جرمی است که این سازمان مرتکب شده است. پخش دادگاه‌های معترضان انتخابات سال ۸۸ در حالی که هنوز اتهام آنها ثابت نشده بود، مشتی از خروار است.»
در سال ۹۸ هم محمود صادقی، علی مطهری و چند نماینده عمدتا امیدی دیگر در مجلس با تهیه و امضای طرحی با قید دوفوریت، آستین‌ها را بالا زدند تا پس از جنجال رسانه‌ای مربوط به بازداشت و پخش اعترافات تلویزیونی ۵۳ نفر از شهروندان به‌اتهام دست داشتن در ترور دانشمندان هسته‌ای، مانع از تکرار این دست اتفاقات شوند.
توئیت آذری جهرمی پس از پخش اعترافات سپیده رشنو
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در دولت حسن روحانی نیز در واکنش یبه گزارش منتشره از صداوسیما نوشت:
مخرج مشترک پیدا کردن با دشمن گاهی آنجاست که با ندانم کاری -در بهترین حالت- در سیمای ملی، خوراک حمله به اسلام و حجاب و مومنین و محجبه‌ها را فراهم کنیم.
