اختصاصی/ گیلان صدر: گیلان، استانی که در صدر فهرست فساد اداری قرار دارد، همیشه پر از عدد و آمارهای پرطمطراق بوده است؛ عددهایی که بهجای امید، فقط سؤال تولید میکنند. کنار گیلان، زنجان و خراسان رضوی هم از نظر تعداد گزارشهای فساد جزو بالاترینها هستند، اما تفاوت در نتیجههاست، نه در عددها.
در زنجان، طی یکسال گذشته، ۶هزار و ۶۷۴ گزارش فساد ثبت شده و از این میان، بیش از ۹۵ درصد آنها تعیینتکلیف شدهاند. یعنی تقریباً هر گزارشی، به نتیجهای رسیده است.
اما در گیلان؟ بازرسی استان در یکسال اخیر از ۱۲ هزار گزارش مردمی سخن گفته است — عددی دو برابر زنجان و حتی برابر با کل گزارشهای چندسال گذشته! اما وقتی به خروجی نگاه میکنی، ماجرا وارونه است: کمتر از پنج درصد گزارشها به نتیجه رسیدهاند.
جالبتر اینکه در دورهی پیشین، یعنی زمان «سجاد دهدهجانی»، هم آمار کلی گزارشها ۱۲ هزار مورد در دو سال اعلام شده بود. حالا در دوران احمد آقایی همین عدد، در یکسال تکرار میشود! بهنظر میرسد آمارها بیشتر برای نمایش حجم کار و «فعال بودن بازرسی» چیده شده تا نشان دادن اثر واقعی رسیدگی.
در آخرین نشست خبری، احمد آقایی اعلام کرد که از میان ۱۲ هزار گزارش، ۵۴۱ مورد بررسی مستند شده، ۱۹۵ مورد تخلف شناسایی، ۴۶۱ پرونده برای رسیدگی ارجاع شده، ۱۶ مورد تعقیب کیفری و ۳۱ مورد به دادسرا رفته است. یعنی در نهایت کمتر از پنج درصد از کل گزارشها به مرحلهی برخورد واقعی رسیدهاند.
در ظاهر، ساختار نظارتی فعال است؛ اما در واقعیت، مردم از بایگانیشدن بسیاری از گزارشها و توقف در مرحله ارجاع میگویند. شنیدههایی که حکایت از فشارها، مناسبات دروناستانی و ترس از برخورد با مدیران دارد.
اما سؤال اصلی اینجاست: چرا رسانههایی که در نشست خبری با احمد آقایی حضور داشتند، هیچکدام این پرسشها را مطرح نکردند؟ چرا فقط عددها را بازنشر کردند، بیآنکه مقایسهای با زنجان یا حتی دورهی قبل داشته باشند؟ پاسخ ساده است: در گیلان، نشست خبری فقط برای رسانههای گزینششده برگزار میشود؛ نه برای خبرنگارانی که سؤال دارند.
در استانی که رتبهی اول فساد اداری را دارد، بازرسی نه اصلاحگر که مشغول «گزارشسازی» است. آمارها بالا میروند، اما اعتماد عمومی پایین میآید. مردم گزارش میدهند، نهادها سکوت میکنند — و در نهایت، تنها چیزی که رشد میکند، فاصلهی میان فساد و امید است.
